ترکیب یا چیدمان

FORMATION /fɔːˈmeɪʃn̩/-/فُرمِیشِن/

مفهوم ترکیب یا چیدمان در ورزش فوتبالترکیب ، یک نمایش عددی از نحوه قرارگیری بازیکنان در زمین بوده و معمولا با سه عدد (یا گاهی بیشتر) مشخص می شود. عدد اول تعداد مدافعان، عدد دوم تعداد هافبک ها و عدد سوم نشان دهنده تعداد مهاجمان است. به عنوان مثال، یک آرایش کلاسیک مانند 4-4-2 از چهار مدافع، چهار هافبک و دو مهاجم تشکیل شده است.

ترکیب، آرایش استراتژیک بازیکنان در زمین است که به عنوان مشهودترین جنبه ی رویکرد تاکتیکی یک تیم عمل می کند.

اگرچه چیدمان، واضح ترین تصویر از موقعیت آغازین بازیکنان می باشد، اما نمایان کننده نقش و حتی جایگاه دائمی آنها نیست. ممکن است بازیکن یا بازیکنانی در هر مرحله از بازی، نقش های متفاوتی را ایفا کرده و در موقعیت های متنوعی از زمین حاضر شوند.

نقاط عطف در تکامل ترکیب یا چیدمان در فوتبال

ترکیب در فوتبال مانند تمام جنبه های دیگر آن تکامل بسیاری را طی کرده است. چیدمان یا آرایش ابتدایی در طول زمان شاهد تغییرات قابل توجهی بوده که در این بخش سیر تکاملی آن را بررسی می کنیم.

روزهای اولیه فوتبال

در روزهای اولیه فوتبال، هیچ ترکیب استانداردی وجود نداشت.  تعداد بازیکنان در هر پست متنوع بود و تیم‌ها معمولاً یک ترکیب هرمی با تعدد بازیکنان در جلو را اتخاذ می‌کردند.

ترکیب WM (دهه 1920)

آرایش ام دابلیو در فوتبال (چیدمان WM) که توسط هربرت چاپمن ابداع شد، یک نوآوری تاکتیکی قابل توجه بود. در این رویکرد سه مدافع، دو هافبک دفاعی، دو مهاجم داخلی، دو وینگر و یک مهاجم مرکزی حضور داشتند.

بسیاری از نقش های موجود در این آرایش کاملا نوآورانه بودند و پایه و اساس ترکیبات آینده را بنا نهاد.

ظهور توتال فوتبال (دهه 1960)

” توتال فوتبال” هلندی با سیال بودن و قابلیت تعویض موقعیت ها، فوتبال را متحول کرد. در این رویکرد از بازیکنان انتظار می رفت که نقش های متعددی را ایفا کنند. در واقع توتال فوتبال مفهوم تطبیق پذیری نقش های مختلف و امکان تغییر در طول مسابقه را به فوتبال هدیه کرد.

فوتبال مدرن

فوتبال مدرن بر انطباق پذیری تاکید داشته و در آن ترکیب ها دیگر ساختارهای سفت و سختی نیستند. تیم‌ها معمولاً در طول مسابقات بر اساس شرایط بازی، آرایششان را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال، یک تیم ممکن است با چیدمان 4-3-3 شروع کند و در فاز دفاعی به 4-4-2 تغییر آرایش دهد.

سخن پایانی

اگرچه ترکیب در فوتبال صرفاً مجموعه ای از اعداد نبوده و بخشی از طرح تاکتیکی و شاکله ی بازی تیم را ترسیم می کند. اما به معنی محصور شدن بازیکنان در نقش اولیه انها نیست.در واقع ترکیب تنها یکی از جنبه های رویکرد استراتژیک است که با مجموعه بیشماری از تصمیمات و تاکتیک ها تکمیل می گردد.